Ticker

6/recent/ticker-posts

Ad Code

Responsive Advertisement

Windows 11’de NVMe SSD Hızlandırma

Boğaç Davut Aralık 23, 2025


Windows 11’de NVMe SSD Hızlandırma: Ücretsiz “Native NVMe” Hamlesi Gerçekten İşe Yarıyor mu?

DavuTech’te bugün biraz “donanım delisi” bir konudayız: Windows 11’de NVMe SSD performansını ücretsiz artırmak. Son günlerde teknoloji dünyasında dolaşan haberin özeti şu: Microsoft’un Windows Server tarafında geliştirdiği native NVMe yaklaşımı, bazı yöntemlerle Windows 11’de de aktive edilebiliyor. Kulağa “bedava FPS” gibi geliyor ama burada asıl kazanç oyun değil; rastgele I/O (4K gibi) iş yüklerinde gecikme ve işlem yükü tarafında.

Bu yazıda iki şeyi aynı anda yapacağız: (1) Bu “native NVMe” olayı ne, neden performans getirebiliyor? (2) Denemek isteyenler için “riski büyütmeden” nasıl yaklaşılır?

Hızlı gezinme:

1 Dakikada Özet

Özet: Native NVMe yaklaşımı, Windows’un NVMe SSD’leri “SCSI çevirim katmanı” üzerinden yönetmesinden kaynaklanan ek yükleri azaltmayı hedefliyor. Bazı kullanıcı testlerinde 4K rastgele yazma gibi senaryolarda ciddi artışlar raporlanıyor, ancak herkeste aynı etki yok. Denemek isteyenler için kritik nokta: yedek + geri dönüş planı ve SSD yönetim yazılımı/backup uyumluluğu.

Native NVMe Tam Olarak Ne?

Windows ekosisteminde depolama tarafı yıllardır “SCSI mantığı” etrafında şekillendi. NVMe ise bambaşka bir dünya: paralel kuyruklar, çok yüksek komut derinliği ve düşük gecikme için tasarlandı. Native NVMe yaklaşımının iddiası basit: NVMe komutlarını “SCSI’ye çevirip geri” dolaştırmadan, daha doğal biçimde ele al.

Bu ne kazandırır? Teoride üç şey:

  • Daha düşük gecikme: Gereksiz komut dönüşümleri azalınca yan gecikmeler düşebilir.
  • Daha yüksek IOPS: Özellikle 4K rastgele iş yüklerinde kuyruk yönetimi avantaj sağlar.
  • Daha düşük CPU yükü: Depolama I/O’sunun “işlemciyi yorma” payı düşebilir.
DavuTech yorumu: “Sıralı okuma 7.000 MB/s → 7.500 MB/s” gibi bir mucize beklemeyin. Buradaki asıl oyun, rastgele I/O ve kuyruk derinliği.

Kimlerde Fark Yaratır, Kimlerde Boş?

Deneyimlerden çıkan genel tablo şu: Bu iş en çok NVMe’yi gerçekten zorlayan senaryolarda anlamlı. Örnek profiller:

  • PCIe 4.0/5.0 üst seviye NVMe kullananlar (özellikle çok yüksek IOPS iddiası olan modeller)
  • İçerik üretimi + proje derleme (çok dosya, çok küçük I/O)
  • VM / WSL / Docker gibi “disk I/O’su yoğun” geliştirme işleri
  • Veritabanı / indeks / arşiv gibi rastgele erişim ağırlıklı kullanım

“Sadece oyun oynuyorum” diyenlerde ise fark daha sınırlı kalabilir. Çünkü oyunlarda hız hissi çoğu zaman CPU/GPU tarafı ve oyun motorunun stream yapısıyla daha çok ilişkili.

Riskler ve Uyumluluk Notları (Bu Kısım Önemli)

Şimdi işin “DavuTech filtresi” devreye giriyor: Evet, performans artışı heyecanlı; ama riskleri bilmeden yapılırsa tatsız. Öne çıkan riskler:

  • SSD yönetim yazılımları: Bazı araçlar diski hiç görmeyebilir ya da iki kez görüp karıştırabilir.
  • Disk ID değişimi: Registry ile açılan yaklaşım, bazı uygulamalarda (özellikle backup) diskin “başka disk” gibi algılanmasına yol açabilir.
  • Herkeste aynı sonuç yok: Bazı sistemlerde fark yok denecek kadar az olabilir.
  • Stabilite: Tweak’ler her zaman “resmi kullanıcı senaryosu” değildir; geri dönüş planı şart.
DavuTech uyarısı: Bu tarz değişiklikleri “ana iş bilgisayarında” körlemesine yapmayın. En azından sistem geri yükleme noktası + tam yedek olmadan denemeyin.

DavuTech “Güvenli Deneme” Yol Haritası

Ben olsam nasıl yaklaşırdım? Aşağıdaki sırayla giderdim:

  • 1) Yedek: Sistem geri yükleme noktası oluşturun. Kritik dosyaları harici diske alın.
  • 2) BitLocker kontrolü: BitLocker açıksa kurtarma anahtarınızı kaydedin (gerekirse geri dönüşte lazım olur).
  • 3) Önce ölç: Değişiklik yapmadan önce bir “baseline” benchmark alın.
  • 4) Kademeli dene: Registry değişikliğini uygulayın, yeniden başlatın, tekrar ölçün.
  • 5) Uyum testi: Kullandığınız backup yazılımı ve SSD yönetim aracını mutlaka kontrol edin.
  • 6) Geri dönüş planı: Hoşunuza gitmezse registry anahtarlarını temizleyip geri dönün.

Ücretsiz Ölçüm: Farkı Nasıl Anlarsınız?

“Ben gerçekten kazandım mı?” sorusunun en temiz cevabı ölçüm. DavuTech tarafında iki katman öneriyorum:

  • Katman 1 (kolay): CrystalDiskMark / AS SSD ile 4K ve 4K-64Thrd değerlerine bakın.
  • Katman 2 (daha doğru): DiskSpd ile 4K random okuma/yazma test edin (Microsoft’un da önerdiği yöntem).

DiskSpd örnek komut (PowerShell/Komut İstemi):

diskspd.exe -c5G -d60 -r -w0 -t4 -o32 -b4K -h -L C:\testfile.dat

Bu komut, 4K rastgele okuma ağırlıklı bir senaryoda IOPS/latency davranışını görmenizi sağlar. Aynı mantıkla -w0 yerine -w100 ile yazma ağırlıklı test de yapabilirsiniz (dikkat: yazma testi SSD’yi yorar).

Sorulabilecek Sorular

S: “Ücretsiz hızlandırma” gerçekten güvenli mi?
Cevap: Güvenli yaklaşım, “geri dönüşü olan” yaklaşımdır. Yedek + geri dönüş planı yoksa risk büyür. Bu bir ayar/tweak; resmi destek kapsamı ve uyumluluk durumu her sistemde aynı olmayabilir.

S: Oyunlarda FPS artar mı?
Hayır, doğrudan FPS değil. En iyi senaryoda yükleme/asset stream tarafında küçük iyileşmeler görebilirsiniz. Asıl fark, rastgele I/O ve yoğun depolama işlerinde.

S: Hangi değerleri takip edeyim?
4K Random Read/Write ve 4K-64Thrd gibi kuyruk derinliği olan metrikler en anlamlı göstergeler.

S: SSD yönetim yazılımım diski görmezse ne olacak?
Bu, bilinen uyumluluk risklerinden biri. Böyle bir durumda geri dönüş planınızı uygulayıp varsayılan düzene dönmeniz gerekir.

Sonuç

Native NVMe konusu benim gözümde 2026’ya girerken “Windows depolama tarafında gerçek bir modernleşme” sinyali. Ama aynı anda şu da doğru: her sistemde aynı etki yok ve uyumluluk riskleri var. Yani “bedava hız” diye tek tıkla geçilecek bir konu değil; doğru yaklaşım ölçerek ve kontrollü denemek.

Eğer NVMe’yi gerçekten zorlayan işlerde çalışıyorsanız (VM, proje derleme, çok dosyalı iş akışları, ağır I/O), bu tweak mantıklı olabilir. Sadece “gündelik kullanım + oyun” senaryosunda ise fayda daha sınırlı kalabilir.

Siz denediniz mi? Sisteminizde fark yarattı mı, yoksa “hiç değişmedi” mi? DavuTech’te yorumlarda konuşalım.

Kaynaklar

  • Tom’s Hardware: Windows 11’de “hacked native NVMe driver” ile performans artışı (22 Aralık 2025)
    Kaynağı aç
  • Tom’s Hardware: Windows 11’de registry ile native NVMe açma ve riskler (20 Aralık 2025)
    Kaynağı aç
  • Microsoft TechCommunity: Windows Server 2025 native NVMe performans notları ve DiskSpd yaklaşımı
    Kaynağı aç
Boğaç Davut

Gönderen Boğaç Davut

Yorum Gönder

0 Yorumlar